Pedagog

 

Projekt edukacyjny "Bądź odpowiedzialny - wychowanie do odpowiedzialności i partnerstwa w rodzinie" realizowany w i Liceum Ogólnokształcącym im. M. Kopernika w Lubinie jest nie tylko ciekawym pomysłem metodycznym, wzbogacającym zajęcia z zakresu przedmiotu "Wychowanie do życia w rodzinie", ale także, a można rzec przede wszystkim, oryginalnym eksperymentem pedagogicznym, w którym udział wzięły jedynie 24 szkoły w Polsce. w skład eksperymentu wchodzą następujące projekty szczegółowe:

• Projekt: "Uczenie się przez symulację opieki nad niemowlęciem" składający się z cyklu zajęć edukacyjno-dydaktycznych oraz weekendowej symulacji opieki w środowisku rodzinnym ucznia. Zajęcia rozpoczynają się i kończą wypełnieniem przez uczniów anonimowej ankiety dotyczącej wiedzy i postaw na temat małżeństwa i rodziny. Podczas symulacji opieki od piątku do niedzieli symulator niemowlęcia wykazuje zachowania typowe dla 3-miesiecznego niemowlęcia. Kiedy symulator naśladuje płacz dziecka, uczeń musi zaopiekować się nim, rozpoznać i zaspokoić jego potrzeby?

  Uczeń odpowiada na wydawane dźwięki, dotykając swoim identyfikatorem punkt stykowy na brzuchu lub plecach symulatora - słychać wtedy sygnał identyfikujący opiekuna. Następnie uczeń musi zorientować się, jaką potrzebę należy zaspokoić. Może to być: karmienie, odbijanie po jedzeniu, kołysanie czy zmiana pieluszki. w okresach, kiedy symulator nie wymaga opieki, wydaje odgłosy zadowolenia jak gaworzenie czy śmiech. Nieprawidłowe podtrzymywanie główki lub niewygodna pozycja sygnalizowane są płaczem.

• Projekt badawczy "Nastolatkowie wobec małżeństwa, rodzicielstwa i rodziny oraz możliwość modyfikacji ich postaw poprzez naukę opieki nad niemowlęciem" - obejmujący dwie fazy (pre- i posteksperymentalną), przy czym polowa uczniów jest grupą kontrolną. Uczniowie wypełniają ankiety dotyczące ich postaw na temat rodziny, małżeństwa i rodzicielstwa.

Doświadczenie opieki nad symulatorem ma na celu uświadomienie młodzieży, że:

• potrzeby niemowlęcia wymagają zrozumienia i odpowiedzi na nie;
• niemowlę potrzebuje miłości, uwagi i czasu;
• obecność niemowlęcia zmienia życie rodziny;

Uczestnictwo uczniów w Programie jest poparte wyrażeniem zgody przez ich rodziców lub opiekunów.

Głównym zadaniem programu "Bądź odpowiedzialny - wychowanie do odpowiedzialności i partnerstwa w rodzinie" jest dostarczenie uczniom wiedzy dotyczącej rodzicielstwa oraz przygotowanie nastolatków do przyszłej roli odpowiedzialnego opiekuna. Symulacja wybranych sytuacji pozwala przećwiczyć zachowania i nabyć doświadczenia w opiece nad niemowlęciem. Eksperyment pokazuje ponadto, ze rodzicielstwo jest umiejętnością, której należy się uczyć. Doświadczenia zdobyte podczas symulacji wzmacniają prawidłowe nawyki i zachowania, pozwalają na zdobycie pewności siebie i wykształcenie pożądanych odruchów w postawie przyszłych rodziców i opiekunów. Młodym ludziom należy również uświadamiać odpowiedzialność związaną z rodzicielstwem. Ponadto wzięcie udziału w Programie:

• ułatwia uczniom rozumienie własnych rodziców;
• pokazuje realny czas i wysiłek wkładany w proces opieki nad dzieckiem;
• uświadamia, że bycie odpowiedzialnym ojcem, matką lub opiekunem należy się nauczyć;
• uczeń nabywa umiejętności rozpoznawania potrzeb emocji i uczuć dziecka i innych ludzi;
• poznaje etapy rozwoju fizycznego i psychicznego dziecka;
• uczy się bezpiecznych sposobów trzymania, noszenia niemowlęcia, karmienia, zmiany pieluszek, przebierania go;
• uświadamia sobie wartość partnerstwa w związku;

Oczywisty jest fakt, ze symulatora nie można całkowicie porównać z prawdziwym dzieckiem i nawet najlepszy wynik uzyskany podczas symulacji opieki nie oznacza pełnego sukcesu w rzeczywistej sytuacji, jednakże, zaletą symulatora niemowlęcia jest praktyczna nauka przez niedoświadczonego opiekuna, bez ryzyka zrobienia krzywdy prawdziwemu dziecku. Ocena tego, czy opiekunowie dziecka umieli sobie radzić w różnych sytuacjach, opiera się na ogólnym wyniku opieki nad symulatorem.

z drugiej jednak strony - symulator niemowlęcia nie jest zabawką, a Program nie ma przypominać zabawy. Jest to program edukacyjny, który ma przygotować młodzież do podjęcia w przyszłości w pełni świadomej decyzji o rodzicielstwie, pomóc zrozumieć pewne fakty oraz nauczyć odpowiedzialności za dziecko, jego rozwój i wychowanie.

Mimo, ze symulator ma symulować rzeczywistą opiekę nad niemowlęciem, należy pamiętać, ze istnieją znaczące różnice pomiędzy nim, a prawdziwym dzieckiem - sygnalizuje on tylko cztery potrzeby, nie nawiązuje kontaktu z opiekunem, nie reaguje na zmiany temperatur. Jeśli jest "niezadowolony" lub "marudny", trwa to tylko maksymalnie trzy minuty, prawdziwe niemowlę rzadko bywa tak taktowne.

Opracowanie:
mgr Alicja Jankowska - pedagog szkolny
n-l przedmiotu: "Wychowanie do życia w rodzinie"